Historia druku jest o tyle zakorzeniona w naszej Å›wiadomoÅ›ci, co nieprawdziwa. Za jego wynalazcÄ™ uważamy Johannesa Gensfleicha (Jana Gutenberga), caÅ‚kowicie jednak niesÅ‚usznie. Owszem – zajÄ…Å‚ siÄ™ tym przedsiÄ™wziÄ™ciem na skale przemysÅ‚owÄ…, jednak autorstwo ruchomych czcionek jest mu przypisywane nieco na wyrost. Droga do tanich i eleganckich wydruków na kartkach formatu A4, jakie oferuje dziÅ› każda drukarnia offsetowa, byÅ‚a dÅ‚uga i nie zawsze Å‚atwa. Zaczęło siÄ™ od wynalezienia stempli, pozwalajÄ…cych wytÅ‚aczać wzory na glinianych tabliczkach. Później za ich pomocÄ… odbijano barwne wzory na pÅ‚ótnie. Może wydać siÄ™ nam to Å›mieszne, ale dla starożytnych byÅ‚o to znaczÄ…ce zautomatyzowanie caÅ‚ego procesu. I tak, drobnymi krokami – poprzez wynalezienie najpierw papirusu i pergaminu, a potem znacznie taÅ„szego papieru upowszechniÅ‚o siÄ™ pismo i sposoby na przyspieszenie jego tworzenia. WracajÄ…c do mitów narosÅ‚ych wokóÅ‚ tego pojÄ™cia – to nie Biblia Gutenberga byÅ‚a pierwszÄ… wydrukowanÄ… książkÄ…. Co prawda przyczyniÅ‚a siÄ™ bardzo do spopularyzowania drukarstwa, jednak jej protoplastÄ… byÅ‚a powstaÅ‚a w 868 roku Diamentowa Sutra, zwana też SutrÄ… Diamentowego Ostrza. DzieÅ‚o zawiera zbiór mÄ…droÅ›ci przetÅ‚umaczonych z sanskrytu na jÄ™zyk chiÅ„ski. Do jego stworzenia nie mogÅ‚a posÅ‚użyć czcionka ruchoma, ponieważ wynaleziono jÄ… niespeÅ‚na 200 lat później, również w Chinach. Co prawda źródÅ‚a nie sÄ… zgodne, czy autor wynalazku Bi Sheng byÅ‚ kowalem, czy kupcem – opisujÄ… za to szczegóÅ‚owo caÅ‚y proces. Znaleźć go można w napisanych przez Shen Kuo Notatkach znad Strumienia Snów, które oprócz tego zawierajÄ… obszerny atlas znanego wówczas Å›wiata i prekursorskÄ… wzmiankÄ™ o kompasie magnetycznym. Opisywane rozwiÄ…zania nie osiÄ…gnęły tak wielkiego rozgÅ‚osu, jak Biblia Czterdziestodwuwierszowa, ponieważ stopieÅ„ skomplikowania znaków chiÅ„skich i zwiÄ…zanej z tym skÅ‚adni zdania daleko przekracza wyobrażenia przyzwyczajonych do alfabetu Å‚aciÅ„skiego, mieszkaÅ„ców Starego kontynentu.
